- Het onderwerp over de Blauwe Tram spreekt tot de verbeelding van veel Rijnsburgers die de jaren ’60 bewust hebben meegemaakt. Wellicht is er daarom extra belangstelling voor de jaarvergadering van het Genootschap Oud Rijnsburg.
Cock Koelewijn is een bekend auteur voor wat betreft oude trams en treinen, hij schreef een groot aantal boeken hierover. Zijn boeiende lezing over De Blauwe Tram riep heel veel herinneringen op bij zijn toehoorders. Zeker bij de plaatjes waar de trams te zien zijn op plekken die nu compleet volgebouwd zijn, zoals het gebied tussen Rijnsburg en Noordwijk. Wat is er toch veel veranderd in onze regio sinds 1960! En wat fantastisch voor alle aanwezigen om die plaatjes van vroeger te bekijken. Cock vroeg regelmatig aan de zaal of de mensen wisten waar die trams waren vastgelegd op de gevoelige plaat.
Plaatjes maken tongen los
Cock heeft voor deze lezing een keuze gemaakt uit de mooiste plaatjes uit de geschiedenis van de Blauwe Tram, een selectie die ook terug te zien is in een van zijn boeken (deel 9) over de NZH kustlijnen van Leiden naar Katwijk en Noordwijk. De meeste plaatjes indertijd waren in zwart wit, toch had Cock enkele kleurenfoto’s, wat indertijd al iets bijzonders was. De diaserie bevatte onder andere plaatjes van de trambrug over het Additioneel Kanaal richting Katwijk en Noordwijk. Men wist hier te vertellen dat er op een zondagmorgen een Rijnsburgse jongen van de brug af was gesprongen die het niet overleefde. De jeugd van toen bestond uit pure waaghalzen. Wie heeft zijn leven niet gewaagd door een cent op het spoor te leggen, die door de tram geplet werd ter grootte van een stuiver? De verhalen uit de zaal werden veelvuldig gedeeld. Een mooie tijd, die tijd van de Blauwe Tram naar Katwijk en Noordwijk door Rijnsburg.
De remise
Cock besteedt ook aandacht aan de Remise, die gebouwd was speciaal voor eparatiewerkzaamheden van de trams, ongeveer op de plek waar nu winkelcentrum De Remise te vinden is. Door een foutje bij de bouw moest eerst het dak worden opgehoogd, anders pasten de trams er niet in. Veel Rijnsburgers vonden hier hun werk, ook vaders van aanwezigen in de zaal. Zelfs toen de Blauwe Tram was vervangen door bussen, wat veel goedkoper was, werd er in de remise nog gewerkt aan trams. De meeste trams eindigden roemloos bij de sloop na bewezen dienst.
Reconstructie van de tram
Gelukkig is niet alles verloren gegaan. De Stichting De Nieuwe Blauwe Tram is opgericht met het doel een herkenbare “Blauwe Tram” te reconstrueren. Op die wijze zal een stuk verloren gegaan erfgoed weer tot leven worden gebracht. Specifiek gaat het hierbij om een tweeling-tramstel van de NZH-serie A600. In een werkplaats in Haarlem wordt deze tram compleet gereconstrueerd, met exact dezelfde materialen als die indertijd werden gebruikt. En dat is niet altijd een makkelijke opgave, gezien er teakhout werd gebruikt voor de zittingen. Ook de plafonnieres moeten speciaal worden nagemaakt en dat brengt ongelofelijk veel kosten met zich mee. Wie meer wil weten over die reconstructies kan een kijkje nemen op de website https://www.denieuweblauwetram.nl/project/
Het boek de kustlijnen van NZH
Direct na de lezing van Cock Koelewijn ontstond er een behoorlijke belangstelling voor het boek met de historie van de Kustlijnen van de NZH van Leiden naar Katwijk en Noordwijk. Het boek begint bij de Rijnlandsche Stroomtram-Maatschappij in 1881 en eindigt bij de opheffing van de Kustlijnen op 7 oktober 1960. Na de stoomtrams beschrijft het boekje de elektrificatie in 1911, de komst van de Boedapesters – en daarmee de Blauwe Tram – in 1924, de moeilijke crisisjaren, de oorlogsperiode en de vijftien jaren na de oorlog, waarin langzaam maar zeker aan de afbraak van de tram wordt gewerkt. De nieuwe uitgave is om diverse redenen bijzonder. Allereerst zit er dit keer een groot aantal kleurenpagina’s in met nog nooit eerder in boekvorm gepubliceerde foto’s van Frits van der Gragt en Joop Eradus. Daarnaast bevat het boekje hoofdstukken over de NZH-werkplaats in Rijnsburg en de terugkeer van de Blauwe Tram in Katwijk aan den Rijn in 2015.